1Inleiding
Paksoi, pak-choi of bokchoi behoort tot de kruisbloemenfamilie (Brassicaceae). Tot deze familie behoren o.a. de bloemkool, boerenkool, broccoli en chinese kool. De groente werd duizenden jaren geleden voor het eerst geteeld in China en is nu over de gehele wereld verkrijgbaar. Ook in de Nederlandse keuken is deze groente steeds vaker te vinden. In dit artikel vertellen wij meer over de paksoi en de diverse bereidingsmethoden.
Inhoud
1De geschiedenis
Paksoi komt oorspronkelijk uit China. Aanvankelijk was dit beperkt tot de Yangtze Rivierdelta, waar het al duizenden jaren wordt verbouwd. De naam is afgeleid van de Chinese naam voor “soeplepel”, vanwege de vorm van de bladeren. In de 14e eeuw tijdens de Joseon Dynastie, vond de paksoi zijn weg naar Korea door middel van diverse handelsroutes. Daar zou het een belangrijk ingrediënt in kimchi worden. Als gevolg van de Chinese diaspora van de 19e eeuw verspreidde de groente zich over de rest van de wereld. Daardoor is paksoi niet alleen onderdeel van de Chinese keuken, maar ook van o.a. de Cubaanse, Jamaicaanse en Guyaanse keuken.
2De Smaak
De stengel van de paksoi heeft de heerlijk knapperige textuur die men verwacht van een lid van de koolfamilie. De groente heeft een frisse, grasachtige smaak en een nootachtige smaak. In tegenstelling tot de stengel zijn de bladeren van de paksoi dun in plaats van knapperig. De bladeren zijn milder van smaak en erg sappig.
Wanneer je paksoi kookt, dan behouden de stengels hun vorm en kleur, maar de bladeren verschrompelen en veranderen in een diep smaragdgroen, welke een dramatische kleur toevoegen aan je gerechten. Daarnaast zal de nootachtige smaak versterken bij het koken.
3Waar moet je op letten bij het kopen van paksoi
Paksoi kan je het gehele jaar vers verkrijgbaar in de supermarkt, bij de groenteboer, bij toko’s of op de markt. Wanneer je paksoi uitkiest, kijk naar levendige groen gekleurde bladeren en stevige stelen die een beetje vochtig zijn. De bladeren lijken erg op de bladeren van spinazie. De stengels lijken erg op de stengel van selderij, maar dan meer wit dan groen.
Vermijd paksoi die bruin zijn rond ‘stam’, het gedeelte waar de paksoi gesneden is. Vermijd daarnaast ook paksoi waarvan de bladeren verwerkt zijn. In tegenstelling tot andere groenten, verliest paksoi weinig van zijn volume tijdens het koken. Een grote bos zal daarom genoeg zijn voor 2 tot 4 personen.
4Paksoi bewaren
Paksoi kan je bewaren in de koelkast. Bewaar de groente losjes in een geperforeerde plastic zak en stop hem in de groentelade. Op deze wijze blijft de paksoi houdbaar voor ten minste 3 tot 4 dagen. Indien je echt verse paksoi hebt dan kan het tot wel een week houdbaar zijn. Indien je ervoor kiest om paksoi in te vriezen, dan blijft de groente tussen de 10 en 12 maanden houdbaar. Hoewel de groente na 12 maanden nog eetbaar is, zijn de smaak en de textuur wel zodanig verminderd, waardoor invriezen niet de voorkeur heeft.
5Soorten paksoi
Paksoi is een soort Chinese kool, welke is lid van de plantensoort Brassica rapa, behorend tot de kruisbloemenfamilie (Brassicaceae). Van de Chinese kool zijn twee groepen: de Chinesis en de Pekinensis. De paksoi behoord tot de Chinensis-groep. Chinesis soorten vormen geen koppen, maar groeien bladeren, net als selderij en mosterd. Zodra ze volgroeid zijn heeft de groente zo’n acht tot tien donkergroene bladeren met helder witte nerven.
Sommige paksoi-cultivars, zoals de Ching-Chiang en de Mei Qing Choi worden geoogst in een vroeg stadium. Dit zijn de zogenaamde Baby pakchoi.
6Bereidingswijzen
Paksoi wordt vaak bereid door het te roerbakken of het te sauteren. Echter er zijn diverse methodes om paksoi te bereiden, waaronder stomen, grillen en stoven. Alle onderdelen van de paksoi zijn te eten. In dit onderdeel beschrijven we een aantal manieren om paksoi te bereiden. Indien je een stap-voor-stap uitleg wilt. Lees dan ons artikel over het snijden van paksoi.
6.1Roerbakken of wokken
Om paksoi te roerbakken/wokken kan je het beste een wokpan gebruiken. Indien je die niet in huis hebt, zou je een hapjespan of een diepe koekenpan kunnen gebruiken. Zet je fornuis op de hoogste stand en laat je pan heet worden. Zodra de pan heet is gooi je de olie in de pan. Let hierbij op dat je een olie gebruikt met een hoge rooktemperatuur, zoals arachideolie, zonnebloemolie of sesamolie. Nadat je olie heet geworden is, kan je de paksoi in de pan doen. Roerbak voor ongeveer 3 tot 5 minuten. Breng op smaak met sojasaus, oestersaus en knoflook. Geroerbakte paksoi gaat goed samen met kip, rund of garnalen. Indien je vegetarisch bent, probeer dan de paksoi te combineren met wortels, bamboe, tofu, of paddenstoelen.
6.2Rauw
Paksoi is ook prima rauw te eten en erg goed te combineren in een gemixte salade. Snijd de stelen en de bladeren in hapklare stukjes en hussel vervolgens de groente bij de rest van de salade. Een andere optie is om zowel de stelen als de bladeren te versnipperen om een Aziatisch geïnspireerde salade te maken. Combineer de salade, naar wens, met diverse toppings en dressings.
6.3Stomen of blancheren
Indien je paksoi wilt stomen, dan heb je een stoompan nodig. Zorg dan dat er in het onderste deel van de pan voldoende water of bouillon staat. Let er daarnaast op dat het water niet het bovenste deel van de stoompan raakt. Breng het water aan de kook, plaats de paksoi (de gehele groente of individuele bladeren) in het bovenste deel van de stoompan en sluit de deksel. Stoom de paksoi voor ongeveer 5 minuten. Mocht je geen stoompan hebben, dan kan je paksoi ook blancheren. Dit doe je door een pan met water te koken. Stop de paksoi voor ongeveer 20 tot 30 seconden in het kokende water. Combineer met een Aziatisch geïnspireerd hoofdgerecht.
7Voedingswaarden
Paksoi is erg caloriearm en daarnaast ook een goede bron van fyto-nutriënten. Dit zijn de voedingsstoffen die alleen afkomstig zijn van planten. Verse paksoi is daarnaast ook een goede bron van vitamine C. Een goede inname van vitamine C is essentieel voor het ontwikkelen van weerstand tegen ziekten en het opbouwen van een goed immuunsysteem. Ben je benieuwd naar de kCal van paksoi en de andere voedingswaarden? Deze kan je vinden in ondestaande tabel.
| Paksoi rauw | Paksoi gekookt | |
|---|---|---|
| Energie (kJ) | 58 | 55 |
| Energie (kCal) | 14 | 13 |
| Paksoi rauw | Paksoi gekookt | |
|---|---|---|
| Eiwit totaal (g) | 1 | 1.6 |
| Eiwit plantaardig (g) | 1 | 1.6 |
| Eiwit dierlijk (g) | 0 | 0 |
| Stikstof totaal (g) | 0.2 | -- |
| Paksoi rauw | Paksoi gekookt | |
|---|---|---|
| Koolhydraten totaal (g) | 1.4 | 0.8 |
| Mono en disacchariden totaal (g) | 1.4 | 0.8 |
| Polysacchariden totaal (g) | 0 | 0 |
| Polyolen totaal (g) | 0 | 0 |
| Paksoi rauw | Paksoi gekookt | |
|---|---|---|
| Vet totaal (g) | 0.2 | 0.2 |
| Paksoi rauw | Paksoi gekookt | |
|---|---|---|
| Natrium (mg) | 7 | 34 |
| Kalium (mg) | 230 | 371 |
| Calcium (mg) | 54 | 93 |
| Fosfor (mg) | 27 | 29 |
| Magnesium (mg) | 7 | 11 |
| IJzer totaal (mg) | 0.6 | 1 |
| Fosfor (mg) | 27 | 29 |
| Koper (mg) | 0.02 | 0.02 |
| Selenium (ug) | 1 | 0 |
| Zink (mg) | 0.2 | 0.17 |
| Jodium (ug) | 0.3 | -- |
| Paksoi rauw | Paksoi gekookt | |
|---|---|---|
| Alfa-caroteen (ug) | -- | 1 |
| Beta-caroteen (ug) | 1800 | 2549 |
| Beta-cryptoxanthine (ug) | -- | 0 |
| Folaat (ug) | 77 | 44 |
| Foliumzuur (ug) | 0 | 0 |
| Lycopeen (ug) | -- | 0 |
| Nicotinezuur (mg) | 0.2 | 0.4 |
| Retinol act | 149 | 212 |
| Vitamine B1 (mg) | 0.09 | 0.03 |
| Vitamine B2 (mg) | spoor | 0.06 |
| Vitamine B6 (mg) | 0.11 | 0.166 |
| Vitamine B12 (ug) | 0 | 0 |
| Vitamine C (mg) | 21 | 26 |
| Vitamine D (ug) | 0 | 0 |
| Vitamine D (ug) | 0.1 | 0.1 |
| Vitamine K totaal (ug) | 31.8 | 34 |
| Vitamine K1 (ug) | 31.8 | 34 |